הפעלה/כיבוי מצביע לבן גדול
הפעלה/כיבוי מצביע לבן שחור
הפעילות הקהילתית של עמותת יד ביד החלה בשורה של התארגנויות אזרחים יהודים וערבים, במודל של Grassroots Movement, יוזמה חברתית או פוליטית של אזרחים, אשר פעיליה מגיעים מן הקהילה. השאיפה הראשונית של כל חברי הקבוצות הייתה להקים בתי ספר דו-לשוניים לילדיהם.
הצמיחה הטבעית של ההתארגנויות המקומיות בירושלים, גליל וכפר קרע הובילה בשנת 2013 להקמה של אגף קהילות בעמותה, על מנת למסד את הפעילות מסביב לבתי הספר הקיימים וליזום קהילות חדשות. מאז הקמתו האגף יזם וליווה את הקמתן של שלוש קהילות נוספות – ביפו, חיפה ובמשולש הדרומי ודרום השרון. 
עמותת יד ביד הציבה לה למטרה עד שנת 2025 להקים עוד שלוש קהילות משותפות בערים מעורבות, שבמרכזן מוסד חינוכי דו-לשוני. זוהי התארגנות אזרחית שבאה ליצור תשתית לחיים חברתיים, משותפים לערבים ויהודים, בניגוד להפרדה הממסדית והפרדה דה-פקטו הנהוגה בארץ.
המרחב הקהילתי המשותף שאותו אנו מטפחים, הוא מרכז חברתי בבעלות שוויונית של ערבים ויהודים, המאפשר דיאלוג פתוח ופעולה משותפת. אנו שואפים להקים מוסדות קהילתיים משותפים מסביב לכל אחד מבתי הספר הדו-לשוניים, כדי להבטיח את קיומה המתמשך של פעילות חברתית, תרבותית ואזרחית.
בין המוסדות הקהילתיים שפועלים בקהילות השונות ניתן למצוא את בתי המדרש-מדרסות ללימודי טקסטים ערביים ויהודיים, מרכזים ללימוד שפה ותרבות, סיורים רעיוניים ליישובים ומקומות הקשורים לחיים המשותפים, טקסים קבועים וציון מועדים על לוח השנה, ומוסדות נוספים, על פי היוזמות של חברי קהילות יד ביד.
המערך הארגוני של העמותה כולל 8 מארגנים ומארגנות קהילתיות ברחבי הארץ. המודל הקהילתי שהמארגנות בונות מבוסס על תפיסה רב-תרבותית אשר לוקחת בחשבון את הפלורליזם הלאומי, אתני, דתי ומגדרי שקיים בתוך הקהילות שלנו. על מנת לקיים זאת בהצלחה, נדרשת עבודה עקבית של המארגנת שמתחילה ברתימה יומיומית וחיבור על בסיס אישי של חברי הקהילה להוויה המשותפת.
קהילות והישגים:
ת”א -יפו – פעילות אינטנסיבית של קהילת אזרחים ערבים ויהודים, הביאה להקמת גן מוכר ורשמי של עיריית תל אביב-יפו לגילאי טרום-טרום עד גן חובה. בנוסף לכך, נפתח בית ספר יסודי משותף צומח, “כולנא יחד”. קהילת יד ביד יאפא היא קהילה מעורבת בחיי החברה ביפו ופועלת נמרצות לכינון חיים משותפים בעיר בין ערבים ויהודים.
חיפה – בספטמבר 2012 הוקם גן בעיר גן דו-לשוני ראשון עם 14 ילדים. חמש שנים לאחר מכן כבר למדו בגל יותר מ-110 ילדים בחמש קבוצות גיל, ורשימות ההמתנה אליו מונות מאות משפחות. בזכות הפעילות העיקשת של הקהילה והמאמצים הרבים שהושקעו בקמפיין קהילתי רחב, פועל היום, בשיתוף עם עיריית חיפה, מסלול דו-לשוני יסודי בתוך ביה”ס “חופית” שבשכונת שער העלייה, בו לומדים ילדים מכיתה א’ ועד ו’. במקביל, מסלול של חטיבת ביניים צומחת פועל בתוך תיכון “עירוני א'” בשכונת קרית אליעזר.
ירושלים – הקהילה מסביב לבית הספר הגדול ביותר של יד ביד ביססה מזה שנים מערך קהילתי מגוון הכולל פעילות חברתית, תרבותית, מאבק אזרחי, ואף קבוצות ספורט. להתגייסות המיידית והבלתי מתפשרת של הקהילה היה חלק משמעותי בעמידה האיתנה ובהתחזקות של בית הספר הדו-לשוני בירושלים, אחרי אירוע ההצתה ע”י פעילי ימין קיצוני, בנובמבר 2014. קהילת יד ביד בירושלים ממשיכה להיות קול שפוי ומקור תקווה הפועל למען חיים משותפים בעיר.
ואדי עארה – ההתארגנות הפעילים בעקבות האינתיפאדה השנייה ואירועי אוקטובר 2000 סללה את הדרך להקמת הקהילה המקומית ובית הספר “גשר על הוואדי” שבכפר קרע. כיום אנו פועלים להרחבת הפעילות החינוכית והקהילתית של יד ביד ליישובים חדשים בסביבה ומארגנים פעילויות תרבות ופנאי להורים ולתושבי האזור.
גליל – בית הספר גליל הוא אחד משני בתי הספר הוותיקים של יד יד. בשנת 2018 התגבשה קבוצת אזרחים, שעיקרה מבין הורי בית הספר, על רקע אידיאלוגי ורעיוני, במטרה לקדם פעילויות משותפות ביישובי האזור. בשנה הקרובה תפעל יד ביד להרחבת הפעילות הקהילתית גם לעיר כרמיאל .
השרון והמשולש הדרומי – התארגנות משותפת של ערבים ויהודים מהאזור הביאה בשנת 2016 לפתיחתו של גן דו לשוני חדש, המוסד החינוכי השישי על עמותת יד ביד, הפועל במתחם בית ברל. בספטמבר 2018 נפתחה במקביל לגן גם חטיבה צעירה, הכוללת בתוכה תלמידי כיתה א’. כיום הקהילה משקיעה את מירב מאמציה להתרחבות ורתימת משפחות חדשות וכן לקבלת הכרה רשמית למוסד החינוכי.
بدأت نشاطات المجتمعات المحلية لجمعيّة يدًا بيد بسلسلة من تنظيمات مواطنين يهود وعرب على غرار نموذج Grassroots Movement، مبادرة اجتماعية أو سياسية للمواطنين، لناشطين من داخل المجتمع. وكان التطلع الأولي لجميع أفراد المجموعات هو إقامة مدرسة ثنائية اللغة لأطفالهم
النمو الطبيعي للتنظيمات المحلية في القدس، الجليل وكفر قرع أدت إلى تأسيس القسم الجماهيري في الجمعيّة عام 2013، بهدف مأسسة النشاطات القائمة إلى جانب المدارس والمبادرة إلى تأسيس تنظيمات محلية جديدة. منذ تأسيسه بادر القسم الجماهيري ورافق إقامة ثلاث مجتمعات محلية جديدة في يافا، حيفا والمثلث الجنوبي وجنوب الشارون.
وضعت جمعيّة يدًا بيد لها هدف إقامة ثلاثة مجتمعات محلية مشتركة أخرى في المدن المختلطة حتى العام 2025، وفي مركزها مؤسسة تربوية ثنائية اللغة. الحديث عن تنظيم مدني يسعى إلى إرساء البنية التحتية للحياة الاجتماعية المشتركة للعرب واليهود، هي نقيض الفصل المؤسساتي والفصل الفعلي القائم في البلاد.
الحيّز المجتمعي المشترك الذي نعمل على تعزيزه، هو مركز اجتماعي ذا ملكية متساوية للعر ب واليهود، والذي يتيح الحوار المنفتح والأنشطة المشتركة. نحن نتطلع إلى إقامة مؤسسات مجتمعية مشتركة لجانب كل مدرسة ثنائية اللغة، بغية ضمان استمرارية النشاطات الاجتماعية والثقافية والمدنية.
ضمن المؤسسات المجتمعية الفاعلية في مختلف مجتمعاتنا المحلية نذكر “المدرسة – بيت هميدراش” لتعليم نصوص عربية ويهودية، مراكز تعليم اللغة والثقافة، جولات فكرية للبلدات والأماكن المتعلقة بالحياة المشتركة، طقوس دائمة واحتفالات في المناسبات، ومؤسسات أخرى بناء على مبادرات أعضاء مجتمعات يدًا بيد.
يشمل الهيكل التنظيمي للجمعيّة 8 منسقات ومنسقين جماهيريين في أنحاء البلاد. يستند النموذج المجتمعي، الذي تعمل المنسقات على بنائه، على تصور التعددية الثقافية من خلال الأخذ بالاعتبار التعددية القومية، العرقية، الدينية والجندرية، القائمة داخل مجتمعاتنا المحلية. وبغية نجاح ذلك يتطلب الأمر العمل المثابر من قبل المنسقات، ابتداءً من التجند اليومي للعمل والتواصل الشخصي مع أفراد المجتمعات المحلية مع الكينونة المشتركة.
مجتمعاتنا المحلية والإنجازات:
تل أبيب يافا – العمل الدؤوب من قبل مواطنين عرب ويهود من المجتمع المحلي أدى إلى إقامة روضة معترف بها ورسمية لبلدية تل أبيب يافا لأطفال ما قبل التعليم الإلزامي. بالإضافة، تم افتتاح مدرسة ابتدائية مشتركة ومتنامية “كلنا ياحاد”. المجتمع المحلي في يافا ينشط ويشارك في الحياة اليومية للمجتمع اليافوي ويعمل جاهدًا لإنشاء الحياة المشتركة في المدينة بين العرب واليهود.
حيفا – في أيلول 2012 أقيمت روضة في المدينة، الروضة ثنائية اللغة الأولى مع 14 طفلًا. بعدها بخمس سنوات تعلم في الروضة أكثر من 110 أطفال في خمس مجموعات عمرية، وقائمة الانتظار تشمل مئات العائلات. بفضل العمل المثابر للمجتمع المحلي والجهود الكبيرة التي بُذِلت في حملة مجتمعية واسعة النطاق، يعمل اليوم، بالتعاون مع بلدية حيفا، مسار ابتدائي ثنائي اللغة داخل مدرسة “حوفيت” في حيّ شاعر هعلياه، ويتعلم فيه طلاب من الصف الأول حتى السادس. في نفس الوقت، يعمل المسار الإعدادي في ثانوية “عيروني أ” في حي كريات إليعيزر.
القدس – عمل المجتمع المحلي في القدس إلى جانب أكبر مدرسة لجمعيّة “يدًا بيد” ومنذ سنوات، على ترسيخ منظومة مجتمعية متنوعة تشمل نشاطات اجتماعية، وثقافية، ونضال مدني، وكذلك فرق رياضية. التجند الفوري وغير المتهاون من قبل المجتمع المحلي كان له القسط الأهم في صمود وتعزيز المدرسة ثنائية اللغة في القدس، بعد حادثة حرق المدرسة من قبل ناشطين من اليمين المتطرف في شهر تشرين الثاني 2014. المجتمع المحلي في القدس هو صوت العقل ومصدرً للأمل الذي يواصل نشاطه من أجل الحياة المشتركة في المدينة.
وادي عارة – تنظيم الناشطين في أعقاب الانتفاضة الثانية وأحداث أكتوربر 2000 مهد الطريق أمام إقامة المجتمع المحلي ومدرسة “جسر على الوادي” في كفر قرع. ونحن نعمل اليوم من أجل توسيع نشاطاتنا التربوية والمجتمعية لتصل إلى بلدات جديدة في الجوار، ونقوم بتنظيم نشاطات ثقافية وترفيهية للأهالي وسكان المنطقة.
الجليل – مدرسة الجليل هي واحدة من أقدم مدرستين لجمعيّة يدًا بيد. في العام 2018 تبلورت مجموعة مواطنين، وخاصة من بين أهالي تلاميذ المدرسة، على خلفية أيديولوجية فكرية، بهدف تعزيز نشاطات مشتركة في بلدات المنطقة. في السنة القريبة ستعمل “يدًا بيد” على توسيع النشاطات المجتمعية حتى مدينة كرميئيل.
الشارون والمثلث الجنوبي – التنظيم المشترك للعرب واليهود من المنطقة أدى في العام 2016 إلى إقامة روضة ثنائية اللغة جديدة، هي المؤسسة التربوية السادسة لجمعيّة يدًا بيد، والتي تعمل من داخل بيت بيرل. وفي أيلول 2018 تم افتتاح مدرسة ابتدائية فتية تضم تلاميذ الصف الأول. وفي هذه المرحلة يوظف المجتمع المحلي معظم جهوده من أجل التوسع وتجنيد عائلات جديدة بغية الحصول على اعتراف رسمي بمؤسستنا التربوية.
